यो वर्ष भएका विमान दुर्घटना र मारिएकाको विवरण (सूची सहित) -
सन् २०१४ हवाईसेवाका लागि दुर्भाग्यपूर्ण वर्षको रूपमा रह्यो । यस वर्ष विश्वभर निजी तथा सरकारी स्वामित्वमा रहेका ४८ वटा विमान दुर्घटना भए भने त्यसमा परी ज्यान गुमाउने व्यक्तिको सङ्ख्या एक हजार दुईसय भन्दा बढी रहेको पाइयो ।
?
मलेसियाली विमानसेवाका लागि त यो वर्ष विध्वंशकारी वर्षको रूपमा रह्यो । मलेसियामा केन्द्रीय कार्यालय रहेको एयरएसियाको इन्डोनेसियाको एकाइ एयरएसिया इन्डोनेसियाको उडान क्युजेड ८५०१ को १६२ यात्रुसहित इन्डोनेसियाबाट सिङ्गापुरतर्फ उडेको विमान वर्षको अन्त्य अर्थात् गत डिसेम्बर २८ का दिन दुर्घटनाग्रस्त हुनपुग्यो । एयरबस ए३२०–२०० मोडेलको सो विमान गत आइतबार बिहान स्थानीय समयअनुसार ५ः३० बजे बिहान चालक दलका सदस्यसहित १६२ यात्रु बोकी उडेको थियो ।
धावनमार्ग छाडेको केही बेरपछि खराब मौसमका कारण चालकले नियमित हवाईमार्ग परिवर्तन गर्न टावरसँग अनुमति मागेको थियो र यसको केही बेरमै विमान एकाएक हराएको थियो । दुई दिनसम्म खोजीेपछि तेस्रो दिन अर्थात् डिसेम्बर ३० मङ्गलबार अपरान्ह इन्डोनेसयिाको बोर्नियो टापुमा पर्ने पाङगकालान वन नगरको दक्षिणपश्चिमी इलाकास्थित कारिमाता सामुद्रिक जलक्षेत्रमा केही यात्रुका शवसहित सरसामान र उक्त विमानको अवशेष फेला परेका थिए । यस्ता कुरा आजसम्म पनि फेलापर्दैछन् ।
त्यस्तै, मलेसियाको वायुसेवा मलेसियन एअरलाइन्सको बोइङ ७७७ विमान गत मार्च ८ का दिन बेपत्ता भएपछि हालसम्म फेलापर्नसकेको छैन । सो दिन मध्यरात १२ः४० मिनेट जाँदा क्वाला लम्पुर विमानस्थलबाट चीनको राजधानी बेइजिङतर्फ उडेको उडान नं. एमएच३७० को विमान प्रस्थान गरेको ५० मिनेटपश्चात् स्थानीय समयअनुसार रातको १ः३० बजेपछि सञ्चार सम्पर्कमा नआएपछि बेपत्ता भएको थियो । हवाईसेवाको इतिहासमा यो घटना रहस्यको गर्भमा लुकेको छ ।
विमानमा १५३ चिनियाँ नागरिक, धेरै सङ्ख्यामा अस्ट्रेलियाली, केही मलेसियाली, केही अमेरिकी, केही न्युजिल्यान्डेली र बाँकी अन्य देशका नागरिक, चालकदलका १२ सदस्य सहित २३९ यात्रु रहेका थिए भन्ने सम्बन्धित वायुसेवाले जानकारी दिएको थियो । प्रथम दायित्व वहन गर्ने मलेसिया, आफ्ना धेरै नागरिकहरू परेका कारण चीन, अस्ट्रेलिया, अमेरिकालगायत २६ भन्दा बढी मुलुकले खोजी कार्यलाई निरन्तर सघाइ महिनौँसम्म खोजी गर्दा पनि यात्रु, सरसामान वा विमानको अवशेष लगायत केही पनि फेलापर्नसकेको छैन । विमानको अवस्था आजसम्म अज्ञात रहेको छ ।
यसैगरी मलेसियाली विमानसेवाकै उडान एमएच १७ गत जुलाई १७ का दिन नेदरल्याण्डको राजधानी आम्सटरड्यामबाट क्वालालम्पुरतर्फ उडेको विमान युक्रेनको पूर्वी भागमा भएको आतङ्ककारी आक्रमणमा परि दुर्घटनाग्रस्त भई २९८ यात्रुको मृत्यु भएको थियो । यसरी सन् २०१४ मा मलेसियाकै तीनवटा विमान दुर्घटनाका शिकार भए ।
यसैगरी अल्जेरियाली राष्ट्रिय वायुसेना अल्जेरियन एयर फोर्सको विमान गत फेब्रुअरी ११ का दिन दुर्घटनाग्रस्त हुँदा ७६ जना सैनिकले ज्यान गुमाउनुपरेको थियो । त्यस्तै, स्विफ्ट एयर र अल्जेरियाली राष्ट्रिय ध्वजाबाहक एयर अल्जेरीको साझेदारी ब्यापारिक उडानमा रहेको एक विमान अफ्रिकाको मालीमा गतः जुलाई २४ का दिन दुर्घटनाग्रस्त हुँदा ११६ यात्रुले ज्यान गुमाए । यस अतिरिक्त सन् २०१४ मै विश्वभर अन्य मझ्यौला तथा सानाखाले विमान दुर्घटनामा परी थप सयौँ व्यक्तिको मृत्युभएको छ ।
सन् २०१४ मा विश्वभर भएका विमान दुर्घटनामा एक हजार २१२ व्यक्तिले ज्यान गुमाएका थिए । त्यसमा मलेसियाली विमान सेवामा मात्र यात्रारत ६९९ व्यक्ति परेका थिए । सन् २०१३ मा विश्वभरी भएका विमान दुर्घटनामा २६५ व्यक्तिको मात्र ज्यान गएको थियो । यसको तुलानामा सन् २०१४ विमान दुर्घटनामा ज्यान गुमाउनेको सङ्ख्या करिव पाँच गुणा रहेको छ ।
सन् २०१४ मा विश्वभर भएका निजी तथा सरकारी सेवाको विमान दुर्घटनाको तथ्याङ्क यस प्रकार रहेको छ:
मिति वायुसेवाको नाम र दुर्घटना भएको देश दुर्घटनामा परी मृत्यु हुनेको संख्या
ldlt
|
jfo';]jfsf] gfd / b'3{6gf ePsf] b]z
|
b'3{6gfdf k/L d[To' x'g]sf] ;+Vof
|
hgj/L )%
|
efOgNof08 skf]{/];g, cd]l/sf
|
Ps
|
hgj/L !@
|
cd]l/sL jfo';]gf, ckmuflg:tfg
|
tLg
|
hgj/L !*
|
lglhIf]qsf] Ps sDkgL, hd{gL
|
rf/
|
hgj/L @)
|
:sf]cfnf ;'k]l/of]cf/f 8] PleP;L l;lenf, /f]dflgof
|
b'O{
|
km]a|'c/L !!
|
cNh]l/og Po/kmf];{, cNh]l/of
|
5oxQ/
|
km]a|'c/L !^
|
g]kfn Po/nfO{G;, g]kfn
|
c7f/
|
km]a|'c/L !&
|
Unf]an Po/lnkm\6/OG6/g]zgn cu{gfOh];g km/ dfOu|];g -cfO{cf]Pd_, blIf0fL ;'8fg
|
Ps
|
km]a|'c/L !(
|
6L8L;L PleP;g PnPn;L, cd]l/sf
|
Ps
|
km]a|'c/L @!
|
lnlaog Po/ sfuf]{, 6\o'lgl;of
|
P3f/
|
dfr{ )#
|
O/fg l;len PleP;g cu{gfOh];g, O/fg
|
rf/
|
dfr{ )*
|
dn]l;og Po/nfOG;, lxGb dxf;fu/
|
b'O{ ;o pgGrfnL;
|
dfr{ @*
|
OlG8og Po/kmf];{, ef/t
|
kfFr
|
clk|n )*
|
x]u\Nof08 PleP;g ;le{;]h, cd]l/sf
|
b'O{
|
clk|n !(
|
Pn P ;L P; P -nfS;f_, d]lS;sf]
|
cf7
|
d] )*
|
PlnofG;f sf]nlDaof, sf]nlDaof
|
5
|
d] !@
|
s]GofnL jfo';]gf, s]Gof
|
Ps
|
d] !&
|
nfcf]; ;/sf/L ljdfg ;]jf, nfcf];
|
;f]x|
|
d] @&
|
sfph]km P;P, p?Uj]
|
kfFr
|
d] #!
|
P;s] 6«fen PnPn;L, cd]l/sf
|
;ft
|
h'g )^
|
o'qm]g Po/kmf];{, o'qm]g
|
kfFr
|
h'g )&
|
lghLIf]qsf] Ps sDkgL, /l;of
|
Ps
|
h'g !$
|
o'qm]g Po/kmf];{, o'qm]g
|
pgGrf;
|
h'g !&
|
;fpy clk|msg Po/kmf];{, blIf0f clk|msf
|
tLg
|
h'g !*
|
l;gkm\o'PN; xf]lN8ª\; kmfOgfG; PnPn;L, cd]l/sf
|
tLg
|
h'g @#
|
lhPkm\8L Pc/qmfkm\6 ;le{;, hd{gL
|
b'O{
|
h'g @$
|
Kfls:tfg OG6/g];gn Po/nfOG;, kfls:tfg
|
Ps
|
h'nfO{ )@
|
:sfOjf8{ OG6/g];gn PleP;g, s]Gof
|
rf/
|
h'nfO{ !$
|
o'qm]g Po/kmf];{, o'qm]g
|
b'O{
|
h'nfO{ !&
|
dn]l;og Po/nfOG;, o'qm]g
|
b'O{ ;o cG7fGgAa]
|
h'nfO{ @#
|
6«fG; Pl;of Po/j]h, tfOjfg
|
c7rfnL;
|
h'nfO{ @$
|
l:jkm\6 Po//Po/ cNh]/L, dfnL
|
Ps ;o ;f]x|
|
cu:6 !)
|
;]kmfg Po/nfOG;, O/fg
|
pgGrfnL;
|
cu:6 !#
|
PPkm PG8«]8 Po/nfOG;, a|flhn
|
;ft
|
cu:6 @#
|
8f]/]g Po/ sª\uf], u0ftGq sª\uf]
|
rf/
|
cu:6 #)
|
o'qm]g Po/ cnfOG;, cNh]l/of
|
;ft
|
cu:6 #!
|
;kmf/L PS;k|]; sfuf]{, tfGhflgof
|
tLg
|
;]K6]Da/ !$
|
6Øfª\uf] h]6, ch]{lG6gf
|
b'O{
|
;]K6]Da/ @)
|
x]lelnˆ6, kfk'jf Go' lugL
|
rf/
|
;]K6]Da/ @!
|
OlhlK;og Po/kmf];{, OlhK6
|
5
|
cS6f]a/ @)
|
o'lgh]6, /l;of
|
rf/
|
cS6f]a/ @(
|
:sfOj] OG6/k|fOh]h, 8r PlG6lNnh
|
b'O{
|
cS6f]a/ #)
|
larqmfˆ6, cd]l/sf
|
rf/
|
gf]e]Da/ )(
|
l8Knf]Dof6 PleP;g, axfdfh
|
gf}
|
gf]e]Da/ !$
|
Unf]an Po/lnkm\6, blIf0f ;'8fg
|
b'O{
|
l8;]Da/ )*
|
;]h PleP;g, cd]l/sf
|
5
|
l8;]Da/ !@
|
>Lnª\sg Po/kmf];{, >Lnª\sf
|
kfFr
|
l8;]Da/ !*
|
6L-Po/ PnPn;L, d]lS;sf]
|
b'O{
|
l8;]Da/ @*
|
Po/ Pl;of, OG8f]g]l;of
|
Ps ;o ao;6\7L
|
hDdf ;ª\Vof
|
ljdfg b'3{6gf - c7\rfnL;
|
d[To' - Ps xhf/ b'O{ ;o afx|
|
स्थल वा जलमा चल्ने यात्राका साधनका तुलनामा संसारभर सुरक्षित मानिने हवाई सेवाका विमान एकपछि अर्को गर्दै धमाधम दुर्घटनाका शिकार भएका छन् । विमान दुर्घटनाका कारणमा हालसम्म देखिएको तथ्याङ्कअनुसार मौसमको कारणले लगभग २५ प्रतिशत अंश ओगटेको छ भने चालकको अज्ञानता, गल्ती वा लापरवाहीलाई अधिकांश हिस्सा दिइएको छ । यसअघि आतङ्ककारी सशस्त्र समूह वा अन्यको प्रहारमा परि यदाकदा विमान दुर्घटनाग्रस्त भएको सुनिए पनि यस वर्ष यो सङ्ख्या बढी रह्यो ।
सम्भावित दुर्घटनाबाट टाढै रहन प्रत्येक विमानमा अनगिन्ती सहायक उपकरण जडान गरिएका हुन्छन् । अगाडि बढिने आकाश मार्गको निकै टाढासम्मको मौसम स्थिति जानकारी दिने यन्त्र राडार हुन्छ । गन्तव्यसम्म पुग्नका लागि तल जमिनमा ठाउँठाउँमा एउटै वा अलगअलग मुलुकका टावरले विमान चालकसँग सम्पर्क गरी सूचना आदानप्रदान गरिरहेका हुन्छन् । त्यस्तै विश्वको कुन स्थानमा आफ्नो विमान उडिरहेको छ भनी थाहा पाइने संयन्त्र ग्लोबल पोजिसनिङ सिस्टम, अगाडि पहाड, जल वा स्थल सतह आउँदैछ, तत्काल विमानलाई सुरक्षित मार्गबाट लैजाउ भनी चालकलाई उडान अवधिभर सचेत गराइरहने अत्याधुनिक प्रविधिको संयन्त्र इन्ह्यान्स्ड ग्राउण्ड प्रोक्सिमिटी वार्निङ सिस्टम लगायत अन्य अनेकौँ प्रकारका परिस्कृत र भरपर्दा अत्याधुनिक उपकरण विमानमा जडान भएका हुन्छन् । यति धेरै विश्वसनीय संयन्त्रको सहयोगमा गरिने विमानयात्रा वा आकाशमार्ग कति सुरक्षित छ त भन्ने प्रश्न सन् २०१४ मा स्वयं विशेषज्ञहरूले गरेका छन् ।
